Obecnie śruby wykorzystywane są na każdym kroku do łączenia poszczególnych elementów wszelkich konstrukcji, budynków, maszyn i urządzeń. Aby jednak owe połączenia zachowywały odpowiednią jakość, a co za tym idzie, były również bezpieczne w eksploatacji, opracowano system norm określających wymiar, kształt, wytrzymałość, plastyczność, rodzaj materiału oraz powłokę, którą pokryta jest każda śruba. W efekcie producenci zostali zobligowani do wytwarzania produktów spełniających określone wymogi, a klienci zyskali pewność co do tego, że zakupione przedmioty będą optymalnie dopasowane do konkretnych połączeń.
Polskie normy dotyczące śrub
Wszelkie sprzedawane na terenie naszego kraju materiały budowlane muszą być dostosowane do norm wyznaczonych przez rodzime prawo, w tym prawo budowlane oraz rozporządzenia ministrów czy określonych instytucji. Na tym jednak nie koniec. Produkty te mogą również odpowiadać honorowanym przez Polskę normom zagranicznym.
Normy polskie, międzynarodowe i niemieckie
Jeśli chodzi o śruby, w Polsce obowiązują trzy normy:
- normy polskie – regulacje o zasięgu krajowym, ustalane przez Polski Komitet Normalizacyjny, oznaczane skrótem PN,
- normy międzynarodowe – zasady honorowane w większości krajów na świecie, opracowywane przez Międzynarodową Komisję Normalizacyjną, oznaczane skrótem ISO z wartością cyfrową,
- normy niemieckie – w teorii mają one zasięg krajowy ograniczający się do państwa nad Renem, jednak w praktyce, ze względu na ich popularność, uznawane są również w Polsce; opracowywane są przez Niemiecki Instytut Normalizacji i oznaczane skrótem DIN.
Konwersja norm
Stosowane w sklepach czy składach budowlanych normy mogą mieć różne oznaczenia. Co gorsza, również osoba odpowiadające za wykonanie zleconych prac, może się posługiwać jeszcze innymi regulacjami. I wtedy właśnie przydatna okazuje się konwersja, czyli zamiana jednej normy na inną. Chcąc dokonać tego samemu, najprościej posłużyć się ogólnodostępnymi tabelami, w których rozpisane są wszelkie stosowane skróty i wartości. Można też skorzystać z porady doświadczonego sprzedawcy lub poprosić o pomoc osobę mającą na co dzień do czynienia z podobnymi zagadnieniami.
Co określają normy?
Wiedząc czym są normy i co określają, można o wiele łatwiej dopasować śruby do charakteru wykonywanych prac. Daje to również szansę na wpłynięcie na ostateczne właściwości konstrukcji, na przykład na jej odporność na korozję czy inne niszczące wpływy środowiska. Najważniejsze informacje, jakie uzyskamy dzięki normom to klasa wytrzymałości danego wyrobu, materiał, z jakiego jest wykonany oraz powłoka, jaką został pokryty. Klasa informuje o bardzo istotnych parametrach, takich jak odporność na rozciąganie, granice plastyczności czy zastosowanie. Niemniej ważne są pozostałe informacje, w tym rodzaj łba, gwintu oraz, rzecz jasna, rozmiar śruby. Każdy z tych czynników ma bowiem wpływ na to, w jakich połączeniach i warunkach dana śruba najlepiej się sprawdzi. I tak, żeby posłużyć się przykładem z sześciokątnym łbem, gwintem na całej długości oraz stalową powłoką z cynku ogniowego idealnie zda egzamin w zakładowych połączeniach konstrukcji, takich jak na przykład blachy.
Artykuł powstał przy współpracy ze specjalistami z firmy Stalmut.
